Województwo pomorskie, powiat Chojnice, gmina Chojnice. Park znajduje się w
granicach Zaborskiego Parku Krajobrazowe, sąsiaduje z Chojnicko-Tucholskim Obszarem
Chronionego Krajobrazu.
Prowincja: Niż Środkowoeuropejski, podprowincja: Pojezierza Połudnniowobałtyckie,
makroregion: Pojezierze Południowopomorskie, mezoregion: Równina Charzykowska,
przy granicy z mezoregionami: Bory Tucholskie i Pojezierze Krajeńskie.
Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowo-Europejska, Dział: Bałtycki, Poddział:
Pas Równin Przymorskich i Wysoczyzn Pomorskich, Kraina: Pojezierze Pomorskie,
Okręg Kartuski, przy granicy z Kraina tuż przy południowo-wschodniej granicy
z krainą: Pomorski Południowy Pas Przejściowy.
Park Narodowy mieści się na obszarze nizinnym, położonym na wysokości 130-150 m n.p.m. Nieco wyżej leżą wzgórza morenowe w otulinie Parku, przy południowo-zachodnim krańcu Jeziora Charzykowskiego (Góra Wolność - 206,1 m n.p.m.).
Park Narodowy "Bory Tucholskie" ma powierzchnię 4798.23 ha i jest w całości usytuowany w gminie Chojnice. Na całym obszarze Parku obowiązuje ochrona częściowa. Park jest ze wszystkich stron otoczony strefą ochronną (otuliną).
Lasy stanowią 79% powierzchni Parku, zbiorniki wodne i mokradła 11%, ekosystemy nieleśne zaledwie 2%, a pozostałe 8% przypada na drogi, linie energetyczne, budynki i in. Enklawy osadnicze są nieliczne i niewielkie. Do największych należy znajdujący się w granicach Parku fragment małej wsi Bachorze oraz użytkowany latem ośrodek wczasowy w Drzewiczu. Kilka różnej wielkości osad i wsi znajduje się blisko granic Parku (Funka, Swornegacie, Małe Swornegacie i Chociński Młyn). Około 10 km na południe od granic Parku leży powiatowe miasto Chojnice, a w odległości 5 km od niego, wzdłuż południowego i południowo-wschodniego brzegu Jeziora Charzykowskiego, rozlokowała się rozległa wieś Charzykowy.
Park
Narodowy niemal w całości zajmuje morfologicznie dość urozmaiconą powierzchnię
sandrową, uformowaną podczas zlodowacenia Wisły.
Od południa i wschodu sandr graniczy z wysoczyzną moreny
dennej okolic Chojnic pochodzącą z tego
zlodowacenia. W niedalekiej odległości, przy zachodnim brzegu Jeziora Charzykowskiego,
występują wzniesienia moreny czołowej (moreny
charzykowsko-gwieździńskie), również należące do wymienionego zlodowacenia.
Sandr na terenie Parku jest miejscami pokryty piaskami, które tworzą wydmy
osiągające wysokość do 10-15 m.
Główne elementy rzeźby powierzchni Parku Narodowego zostały ukształtowanie podczas bytności ostatniego lądolodu i w trakcie jego deglacjacji oraz w późnym glacjale, a w jakiejś mierze także podczas holocenu, zwłaszcza w starszych odcinkach tego okresu. Rzeźba nosi znamiona dość typowej struktury krajobrazu sandrowego, obejmująca system rynien subglacjalnych, doliny rzeczne, wytopiska i formy eoliczne.
Rynny subglacjalne posiadają różną genezę (erozyjno-egzaracyjną, bądź erozyjną) oraz charakteryzują się znaczą skalą wielkości. Wypełniają je zbiorniki jeziorne. Największą jest rynna Jeziora Charzykowskiego o długości około 18 km, szerokości dochodzącej do 2,5 km i głębokości ponad 50 m. Zbocza wielu rynien są wysokie(15-20 m) i dość strome. Rynnowe obniżenia są często wykorzystywane przez doliny rzeczne. Blisko północnych granic Parku Narodowego przebiega fragment doliny rzeki Brdy.
Obok
tych dużych form, których główne rysy rzeźby zostały uformowane podczas egzystencji
lądolodu, w rzeźbie powierzchni sandrowej uwidaczniają się także liczne wytopiska
o postaciach lejków, kotłów oraz mniej regularnych form. Powstały one w późnym
glacjale i najczęściej wtedy już napełniły się
wodą. Późnoglacjalnego wieku są również przekształcenia powierzchni sandru,
spowodowane przez procesy eoliczne. Skupienia wydm
i mniejszych form eolicznych, stwarzające mało
żyzne i przepuszczalne podłoże, występują między jeziorami: Ostrowite, Dybrzki
Charzykowskim. Zostały one ukształtowane przez wiatry z sektora zachodniego
około 9 tysięcy lat temu (Dysarz 1998). Nieznaczne przemodelowania wcześniejszych
form eolicznych mają związek z gospodarką człowieka.
Dominują gleby bielicoziemne, a wśród nich największą powierzchnię zajmują gleby bielicowe. Należą one do gleb jałowych i charakteryzują się silnym zakwaszeniem. Na niewielkim areale występują gleby hydrogeniczne, zarówno gleby bagienne (szczególnie gleby torfowe torfowisk niskich i przejściowych), a także gleby pobagienne (gleby torfowo-murszowe i gleby mineralno-murszowate).
Park
Narodowy wraz otuliną odznaczają się bogatą siecią wód powierzchniowych.
Tworzą ją rzeki, strumienie i jeziora. Centralną część Parku zajmuje zlewnia
Strugi Siedmiu Jezior o powierzchni 36,8 km2. Do cieków stałych,
odwadniających Park i otulinę, należy także Brda, Chocina, Czerwona Struga i
Jarcewska Struga. Większość z 21 jezior należy do typu przepływowego. Struga
Siedmiu Jezior łączy następujące jeziora: Ostrowite (259 ha; największe w granicach
Parku), Zielone (23,5 ha), Jeleń (46 ha), Bełczak (3,8 ha), Główka (8,5 ha),
Płęsno (47,5 ha) i Mielnica-Skrzynka (27 ha). Struga ma długość 9,4 km, z tego
na odcinki jeziorne przypada 7,8 km. Do znaczących osobliwości przyrodniczych
należą jeziora lobeliowe, reprezentujące rzadką
na Niżu Polskim postać jezior skąpożywnych (Szmeja i in. 1998). Cztery inne
jeziora (Wielkie Krzywce na północy, Błotko, Małe Krzywce i Olbrachta) łączy
ze Strugą Siedmiu Jezior sztuczny ciek wodny.
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Park znajduje
się w płd. -wsch. części Regionu Pomorskiego (BP)
Średnia roczna temperatura wynosi +7.1oC, najcieplejszym miesiącemjest lipiec (+16.7oC) a najzimniejszymstyczeń (-2.6oC). Średnia wilgotność powietrza wynosi 82,0%, w tym największa jest w listopadzie i grudniu (90%), a najmniejsza w czerwcu (71%) i maju (72%). Roczna suma opadów wynosi 577 mm. Najniższe opady są w lutym a najwyższe w lipcu. Wielkość opadów przewyższa wartość parowania, co decyduje o dodatnim bilansie wodnym tego obszaru.
W Parku Narodowym "Bory Tucholskie" występują ekosystemy leśne, wodne, bagienne (mokradłowe) i łąkowe, które łącznie z ukształtowaniem terenu, nadają temu obszarowi wysokie walory przyrodnicze, estetyczne i krajobrazowe.
Lasy tworzą zwarty kompleks przestrzenny. Zmienione przez wcześniejsze, długotrwałe użytkowanie gospodarcze, powracają obecnie do stanu naturalnego.
Istotnym elementem Parku wraz z otuliną jest 21 jezior, z których część łączy Struga Siedmiu Jezior. Należą tu jeziora eutroficzne, mezotroficzne i dystroficzne, wypełniające rynny polodowcowe (jeziora rynnowe) i niewielkie wytopiska (jeziora wytopiskowe).
Ekosystemy wód płynących są rzadko spotykane. Największe cieki w tej okolicy (rzeka Brda, Chocina, Zbrzyca i Kulawa) przepływają w pobliżu Parku. Brda łączy duże jeziora rynnowe (Charzykowskie, Karsińskie, witoczno, Łąckie i Dybrzk), nadające temu obszarowi wysokie walory krajobrazowe. Ekosystemami przyrodniczo najcenniejszymi są jeziora lobeliowe oraz torfowiska, w tym mszarne torfowiska wysokie i przejściowe, a także bory bagienne i brzeziny bagienne. Wiele ekosystemów w Parku Narodowym, zwłaszcza wodnych i torfowiskowych, charakteryzuje wysoki stopień naturalności.
Do tej kategorii zbiorowisk należą występujące wzdłuż Strugi Siedmiu Jezior łęgi jesionowo-olszowe, wykształcające się na niskiej terasie zalewowej przy cieku wodnym, olsy w zastoiskach, a także bory bagienne i brzeziny bagienne w bezodpływowych nieckach wypełnionych torfem oraz w kontakcie z jeziorami dystroficznymi i oligotroficznymi. U podnóża skarp głęboko wciętych rynien polodowcowych trafiają się powierzchniowo niewielkie zbiorowiska źródliskowe.
Lasy w Parku to przede wszystkim drzewostany sosnowe z nasadzeń, różne postacie borów sosnowych. Największą powierzchnię zajmuje suboceaniczny bór świeży, trafiają się również płaty śródlądowego boru suchego.
Naturalne zbiorowiska nieleśne
Należą tu zbiorowiska wodne (np. zb. lilii wodnych, zb. grzybieni północnych, zb. ramienic, zb. podwodnych mszaków, bardzo rzadko w Polsce spotykane zb. poryblina i lobelii, a także zb. szuwarowe na obrzeżach jezior, zwłaszcza rynnowych (np. szuwar trzcinowy, szerokopałkowy, wąskopałkowy, kłociowy, zb. oczeretowei liczne zb. turzycowe). Do zbiorowisk nieleśnych należą także torfowiska, w tym zb. mszarnych torfowisk wysokich, zb. torfowisk przejściowych, zb. torfowisk niskich. Ponadto występują zb. inicjalne na odsłoniętym litoralu po spadku poziomu wody w jeziorze.
W Parku występują niezwykle rzadko. Są to głównie okresowo koszone i sporadycznie spasane łąki na murszach wytworzonych z torfu niskiego, murawy napiaskowe (na piaskach pokrywowych rozwiewanych przez wiatr po zniszczeniu runa borowegoi usunięciu próchnicy) oraz zb. wrzosowiskowe (w podobnych miejscach jak murawy oraz dodatkowo wzdłuż leśnych linii oddziałowych, rzadziej w rozrzedzonych drzewostanach sosnowych w sąsiedztwie linii oddziałowych).
Antropogeniczne
Reprezentowane są m. in. przez zbiorowiska dywanowe (wydepczyskowe) rozwijające się wzdłuż leśnych dróg i ścieżek.
We florze naczyniowej Parku stwierdzono 77 gatunków wymienionych w Czerwonej liście roślin naczyniowych zagrożonych w Polsce, w tym wawrzynek wilczełyko, kukułka (storczyk) szerokolistna, skrzyp olbrzymi, lipiennik Loesela, fiołek torfowy i in. Na terenie Parku łącznie z jego otuliną stwierdzono wiele gatunków mchów (224; Lisowski i in. 2000), wątrobowców (ok. 100; Szwejkowski, Buczkowska 1998), grzybów (dotychczas ponad 300; Ławrynowicz 1998) i porostów (ok. 300; Fałtynowicz 1982, Lipnicki 1998). 123 gatunki występujących tu porostów znajduje się na Czerwonej liście porostów... (20.5% gat. zagrożonych porostów w Polsce).
Współczesną florę Parku ukształtowało wiele zjawisk i procesów, w tym glebowych,
klimatycznych i hydrologicznych, historia przemian roślinności i działalność
człowieka. Trzon flory tworzą rośliny typowe dla siedlisk kwaśnych i jałowych,
w tym mineralnych (głównie borowe, rzadziej muraw napiaskowych), organicznych
(torfowisk wysokich i przejściowych), mineralno-organicznych (niektóre leśne)
i wodnych (z jezior oligo-, mezo- i dystroficznych).
Ze
względu na wysoki stopień integralności (zwartości) kompleksu leśnego i naturalności
szaty roślinnej, przetrwały tu liczne relikty
glacjalne (np.
zimoziół północny, żurawina drobnoowockowa, bażyna
czarna, trzcinnik prosty), także wiele gatunków w Polsce chronionych, rzadko
spotykanych i 
ginących,
np. widłak cyprysowy, turzyca strunowa, lipiennik Loesela, wątlik błotny, wyblin
jednolistny, mącznica lekarska, marzyca ruda, lobelia
jeziorna, poryblin jeziorny, przygiełka brunatna,
jeżogłówka pokrewna, grążel drobny i rdestnica alpejska (Boiński 1998).
Chronione rośliny naczyniowe Parku Narodowego Bory Tucholskie.
Bory
Tucholskie, w tym park narodowy i jego najbliższe okolice obfitują w wiele rzadko
w Polsce spotykanych gatunków zwierząt. Powodem jest m. in. położenie geograficzne
tego terenu i znaczne zróżnicowanie biotopów w rozległych kompleksach leśnych.
Stwierdzono
tutaj ponad 900 gatunków owadów (Buszko 1998), 39 gat. ryb (np. pstrąg,
lipień, sieja, sielawa, minóg
rzeczny i strumieniowy), 13 gat. płazów (np. traszka grzebieniasta
i ropucha paskówka), gadów (np. gniewosz plamisty), 135
gat. ptaków lęgowych, 25 gat. regularnie pojawiających się na przelotach oraz
11 zalatujących (np. bąk, gągoł, bielik,
kropiatka, kulik wielki, puchacz,
bocian czarny, nurogęś, zimorodek), a także
44 gat. ssaków, co stanowi 82% występujących na niżu (np. orzęsorek mniejszy,
wydra,
bóbr europejski, 10 gat. nietoperzy, jenot,
borsuk, gronostaj, dzik, łoś i jeleń szlachetny). Teren ten był dawniej ważną
ostoją głuszca.
Zwierzęta chronione Parku Narodowego Bory Tucholskie.
Park
Narodowy "Bory Tucholskie", jako jedyny w Polsce, reprezentuje unikatowy typ
krajobrazu pojeziernego na rozległej równinie sandrowej,
leżącej na południe od głównego na Pomorzu wału moren
czołowych. Krajobraz tej równiny urozmaicają
liczne zagłębienia w formie rynien polodowcowych
i wytopisk,
a także niewielkie wyniesienia w postaci wydm.
Współcześnie jest to teren niemal całkowicie zalesiony sosną, a przy tym strojny
w malownicze jeziora, drobne cieki wodne i liczne mokradła, kryjące w sobie
niejedną tajemnicę z historii przemian klimatu, roślinności i kultury materialnej.
Park
i jego najbliższe okolice są częścią Borów Tucholskich. Jest to obszar niezwykły
pod względem etnograficznym, kulturowym i historycznym, a przy tym na tyle zróżnicowany,
że nie sposób go ująć w tak krótkim przekazie. Rdzennymi mieszkańcami zachodniej
części Borów Tucholskich (Ziemi Zaborskiej, w XIII w. - Terra Zaborensis), w
skład której wchodzi Park, są Borowiacy Kaszubscy (ludność puszczańska, trudniąca
się od zarania łowiectwem, rybołówstwem, smolarstwem, pasterstwem i hodowlą),
a także Zaboracy, zamieszkującym. in. okolice Brus i Swornegaci (w XIII w. -
Swornegac; podobno pewien dowcipny kartograf zmienił tę nazwę na Swornegacie
i tak już pozostało). Ślady puszczańskiej przeszłości są nadal obecne, np. w
herbie Chojnic (głowa tura kwiatem ozdobiona). Tu i ówdzie można jeszcze spotkać
chałupy podcieniowe, dworki szlacheckie, piece chlebowe, żurawie studzienne
i przydrożne kapliczki, zwane "Bożymi Mękami". Wiele bezcennych reliktów kultury
ludowej, materialnej i duchowej gromadzi Muzeum Historyczno-Etnograficzne w
Chojnicach. Piękne stroje, hafty i tańce, kultywowane przez zespóły folklorystyczne
"Kaszuby" z Chojnic i "Krëbane" z Brus, można nadal podziwiać przy okazji rozmaitych
festynów i lokalnych imprez kulturalnych.
Otulina zajmuje 12 980 ha, rozciąga się na obszarze gminy Chojnice i Brusy
oraz obejmuje znaczną powierzchnię Zaborskiego Parku Krajobrazowego
wraz z jeziorami Karsińskim
i Charzykowskim na zachodzie, jeziorami Łąckim i Dybrzk na północy, a od wschodu
z lasami należącymi do Nadleśnictwa Rytel.
Ochrona młodoglacjalnej rzeźby terenu, ekosystemów naturalnych i półnaturalnych oraz krajobrazu kulturowego Borów Tucholskich. Udostępnienie Parku do zwiedzania i celów edukacyjnych.
Ograniczenia określa art. 23a ustawy o ochronie przyrody (przed nowelizacją art. 37), zapisy planu ochrony oraz Regulamin Parku.
Działalność edukacyjna Parku realizowana jest przy współpracy lokalnych organizacji pozarządowych. Dla miejscowej ludności wspólnie opracowano zintegrowany program edukacji ekologicznej powiatu chojnickiego. Wykłady, prelekcje i wystawy organizowane są w dyrekcji Parku w Charzykowach, gdzie znajduje się odpowiednio wyposażona sala dydaktyczna. Dużym zainteresowaniem cieszą się warsztaty dla nauczycieli. W przyszłości planowane jest utworzenie ośrodka edukacyjno-muzealnego w Chocińskim Młynie. Park współdziała z Harcerskim Centrum Edukacji Ekologicznej w Funce. Ważnym narzędziem edukacyjnym są ścieżki dydaktyczne.
Na terenie Parku wytyczono rowerową ścieżkę przyrodniczo-edukacyjną "Struga Siedmiu Jezior". Zajęcia terenowe prowadzą pracownicy Parku lub upoważnieni przewodnicy. Z uwagi na długość trasy i piaszczyste drogi, ścieżka przeznaczona jest dla młodzieży. Opis trasy oraz inne materiały informacyjne można nabyć w dyrekcji Parku. Wokół Funki utworzono kilka dostępnych ścieżek dydaktycznych o różnym stopniu trudności. Największą atrakcję stanowią zajęcia na statku badawczym "Bartek", który wyrusza z młodzieżą w rejsy po Jeziorze Charzykowskim. Leśna ścieżka dydaktyczna znajduje się także w Klosnowie.
Dojazd do Parku jest bardzo łatwy. Dojeżdżamy do Chojnice, które leżą przy głównych traktach komunikacyjnych. Przez miasto wiedzie szosa z Gorzowa Wielkopolskiego do Gdańska oraz z Torunia do Słupska. Z Chojnic kierujemy się w stronę Bytowa i Słupska. Za zabudowaniami Chojnic skręcamy w prawo i jedziemy do wsi Charzykowy, a stamtąd szosą wzdłuż wschodniego brzegu Jeziora Charzykowskiego w stronę wsi Swornegacie, przez Funkę, Bachorze, Małe Swornegacie i Chociński Młyn. Ponadto od czerwca do września, co 1-2 godziny do granic Parku można dojechać autobusem miejskim nr 1, który wyrusza sprzed dworca PKP/PKS w Chojnicach.
W Parku Narodowym "Bory Tucholskie" i otaczającym go Zaborskim Parku Krajobrazowym propaguje się aktywną turystykę. Sprzyja temu znakomicie rozwinięta sieć szlaków pieszych i rowerowych oraz doskonałe warunki do wypoczynku w kajaku lub na żaglówce. Bardzo dobrą bazą wypadową dla kajakarzy jest Stanica Wodna Swornegacie-Witoczno. Godne polecenia są spływy kajakowe Brdą, a także Zbrzycą i Chociną. Interesującesą także trasy piesze, które prowadzą w dzikie ostępy i gwarantują wiałe wrażenia w obcowaniu z przyrodą.
Z
centrum Chojnic, spod Bramy Człuchowskiej, jedziemy w kierunku północnym do
wsi Jarcewo (0 - 5km). Po drodze mijamy aleję dorodnych dębów szypułkowych (pomniki
przyrody) i docieramy do wsi Klosnowo (5 - 9,5 km), gdzie w latach 1913-1920
wybudowano wyłuszczarnię nasion, przerabiającą głównie sosnowe szyszki. Kierując
się następnie na północ, osiągamy Jezioro Ostrowite, gdzie swój początek bierze
Struga Siedmiu Jezior (9,5 -16 km). Najlepszy widok na to jezioro, jedno z najgłębszych
w Borach Tucholskich (45 m), jest od strony północno-wschodniej. W 1978 roku
sprowadzono bobra europejskiego Castor fiber,
który ma tutaj znakomite warunki bytowania. Trzymając się zielonego szlaku,
mijamy jezioro Zielone i Jeleń. W połowie długości Jeziora Zielonego, po prawej
stronie szlaku, warto zatrzymać się przy stanowisku zimoziołu
północnego (relikty glacjalne).
Przy brzegach obu jezior można zobaczyć widłaka wrońca i widłaka
jałowcowatego. Dobrym miejscem na krótki odpoczynek jest punkt czerpania
wody przy północno-wschodnim brzegu Jeziora Jeleń (16 - 19,5 km). W tym miejscu
Szlak Zielony łączy się ze Szlakiem Kaszubskim im. Juliana Rydzkowskiego, który
jest oznaczony kolorem czerwonym. Kierując się następniena zachód, wzdłuż rynnowego
Jeziora Jeleń, docieramy do zadaszonej wiatyna tzw. Czarnej Drodze (19,5 - 23,5
km). Krzyżują się tutaj szlaki piesze i rowerowe, prowadzące na północ do Drzewicza
i Swornegaci, a na południe do Klosnowa, Rytla i dalej przez całe Bory Tucholskie.
Ten niezwykły zakątek, położony pomiędzy Jeziorami Główka i Płęsno, zachęca
do dłuższego odpoczynku. Kontynuując wędrówkę na zachód, docieramy do Piły Młyna,
na przesmyku jezior Płęsno i Skrzynka (23,5 - 26 km). Położone w głębokiej rynnie
Jezioro Płęsno jest dobrym miejscem do prowadzenia obserwacji licznie tu występujących
kormoranów. Z Piły Młyna kierujemy się na południowy wschód. Po pokonaniu 4
km docieramy do lobeliowego Jeziora Gacno Wielkie
(26 - 30 km). Kolejnym etapem naszej wyprawy jest Jezioro Niedźwiedź (30-36
km), następnie mijamy wieś Chojniczki i udajemy się do wsi Charzykowy (36-40
km), gdzie mieści się dyrekcja Parku. (MG)
Powołanie Parku Narodowego wieńczy okres długoletnich starań, lecz nie w pełni satysfakcjonuje, gdyż - zdaniem wielu znawców - zbyt szczupła powierzchnia nie reprezentuje wszystkich walorów Borów Tucholskich. Projektodawcy proponowali znacznie rozleglejszą powierzchnię, którą stopniowo zmniejszano w trakcie kolejnych negocjacji. Najbardziej marzycielska wersja sugerowała włączenie w skład obszaru przyszłego parku narodowego kilku nie połączonych ze sobą enklaw. Cztery z nich (o większych powierzchniach) w dużej mierze mieściły się w dzisiejszych granicach parków krajobrazowych (Wdzyckiego, Zaborskiego, Tucholskiego i Wdeckiego), a piąta miała objąć rezerwat Cisy Staropolskie w Nadleśnictwie Zamrzenica. Przeważył jednak pogląd, aby lokalizację przyszłego Parku Narodowego zawęzić do zachodniej części Borów Tucholskich. Miał się on mieścić w ówczesnym województwie bydgoskim (o powierzchni 13.369,81 ha) oraz w przygranicznych fragmentach dawnego województwa słupskiego z powierzchnią 362,28 ha. Tak przygotowany (w Instytucie Biologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu) projekt powierzchni Parku Narodowego został w roku 1994 roku zawężony do 7.954,745 ha, zachowując w ówczesnym województwie słupskim 204 ha. Dalsze ograniczenia projektowanej powierzchni objęły tereny leżące w województwie słupskim, a także w gminie Brusy. W rezultacie, po licznych uzgodnieniach wyłoniono obszar Parku Narodowego o powierzchni 4.789,34 ha i 10.292,24 ha otuliny. Ostatecznie Park Narodowy "Bory Tucholskie" powołano w 1996 roku (Tobolski 2000).
Wynegocjowany teren ochronny (otulina), analogicznie jak w przypadku powierzchni Parku, także nie znalazł się w granicach gminy Brusy. Dopiero rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 czerwca 1999 roku zmieniające, w związku z nowym podziałem administracyjnym kraju, wcześniejsze rozporządzenie w sprawie utworzenia Parku Narodowego "Bory Tucholskie", powiększyło obszar otuliny o tereny należące do gminy Brusy oraz sam Park o kilka dodatkowych hektarów.
Adres Dyrekcji: 89-606 Charzykowy, ul. Długa 23; woj. pomorskie. Tel/fax: (52)
398 33 97.
Adres poczty elektronicznej: e-mail: maribor@kki.net.pl
Park Narodowy obejmuje 4 obwody ochronne, w tym 3 leśne (Bachorze, Drzewicz i Dębowa Góra) oraz 1 wodny (Struga Siedmiu Jezior).
Administracja Parku składa się z następujących działów: