Woj. pomorskie, pow. kartuski: gminy: Chmielno, Kartuzy, Sierakowice,
Somoninio, pow. wejherowski: gmina Linia, pow. kościerzyński: gminy: Kościerzyna,
Nowa Karczma-Liniewo. Z Parkiem sąsiadują: OChK Fragment
Pradoliny Łeby i Wzgórza na południe od Lęborka, Gowidliński
OChK, OChK Doliny Łeby, Kartuski
OChK, OChK Doliny Raduni. ![]()
Prowincja: Niż Środkowoeuropejski, podprowincja: Pojezierza
Południowobałtyckie, makroregion: Pojezierze Wschodniopomorskie, mezoregion:
Pojezierze Kaszubskie.
Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, Dział: Bałtycki,
Poddział: Pas Równin Przymorskich i Wysoczyzn Pomorskich, Kraina: Pojezierza
Pomorskie, Okręg kartuski.
Maks. 328,6 m n.p.m. (najwyższe wzniesienie na Niżu Europejskim), min. ok. 115 m n.p.m.
Powierzchnia - 33.202 ha, w tym lasy 11.230 ha (33,8%), użytki rolne 16.712 ha (50,3%) i wody 3.430 ha (10,3%). Powierzchnia otuliny - 32.494 ha, w tym lasy 4. 356 ha (13,4%), a użytki rolne 21.858 ha (67,3%).
Rezerwaty przyrody
12
zatwierdzonych rezerwatów o łącznej powierzchni 729 ha (2,2% pow. Parku):
Zamkowa Góra, Kurze
Grzędy, Jezioro Turzycowe, Ostrzycki
Las, Jezioro Lubygość, Staniszewskie
Błoto, Szczyt Wieżyca, Staniszewskie
Zdroje, Leśne Oczko, Szczelina
Lechicka, Żurawie Błoto, Żurawie
Chrusty.
Ponadto 8 rezerwatów projektowanych.
Inne obiekty chronione (stan na 31 sierpnia 2000 r.):
Przeważającą część Parku pokrywają utwory pochodzące z fazy pomorskiej zlodowacenia bałtyckiego (z. północnopolskiego, Würm) o miąższości miejscami dochodzącej nawet do 250 m. Są to różne gliny, piaski, iły, żwiry i głazy, przyniesione tu przez lądolód. Wiek form budowanych przez nie jest bardzo młody, gdyż lądolód ustąpił z tej części Polski zaledwie ok. 13,5 tys lat temu. W obniżeniach terenu miejscami powstały płaty holoceńskiego torfu.
Współczesne
ukształtowanie terenu odznacza się brakiem powiązania z głębszym podłożem, co
jest zjawiskiem typowym dla obszarów młodoglacjalnych
z rzeźbą uformowaną niemal wyłącznie przez działalność zlodowaceń
plejstoceńskich. Z rozmaitością form rzeźby wiąże się wybitne zróżnicowanie
wysokościowe. Poziom podstawowy stanowi wysoczyzna moreny
dennej (wysoczyzna polodowcowa), sięgająca wysokości 240 m n.p.m., nad którą
wznoszą się wzgórza moren czołowych (z których
najwyższym jest Wieżyca - 328,6 m n.p.m. ).
W południowo-zachodniej części KPK rozciągają się rozległe równiny sandrowe. Nie mniejsze znaczenie w ukształtowaniu rzeźby mają formy wklęsłe, z których najważniejszymi w KPK są rynny subglacjalne wyrzeźbione przez wody płynące niegdyś pod lądolodem oraz doliny współczesnych rzek. Są one wcięte w powierzchnie wysoczyznowe na głębokość do 60 m. Dzięki ich sąsiedztwu z morenami czołowymi lokalne deniwelacje mogą przekraczać 170 m. W części sandrowej różnice wysokości są znacznie mniejsze. Część zagłębień powstała w wyniku wytopienia brył martwego lodu (są to zagłębienia wytopiskowe), a także wskutek nierównomiernej akumulacji utworów polodowcowych. Obniżenia te, o bardzo zróżnicowanej wielkości i głębokości, są zajęte przez jeziora lub/i wypełnione torfami
Przeważająca część gleb powstawała z utworów plejstoceńskich - glin zwałowych oraz piasków zwałowych i wodnolodowcowych. Do podstawowych gleb ukształtowanych z glin (podobnie jak całego Pojezierza Kaszubskiego), należy ich ubóstwo m.in. w glinokrzemiany zasadowe, wapń, magnez i części spławialne, co upodabnia ich właściwości do gleb powstałych z piasków. Obecny brak węglanu wapnia często jest spowodowany przemieszczeniem go w głąb. Cechy te wynikają z warunków klimatycznych Pojezierza, sprzyjających ługowaniu i bielicowaniu. Zdecydowana większość gleb KPK należy do brunatnoziemnych (głównie brunatnych wyługowanych i płowych) i bielicoziemnych (głównie bielicowych i rdzawych). W obniżeniach i dolinach występują ponadto różne gleby bagienne i pobagienne, a wyjątkowo rędziny uformowane z kredy jeziornej.
Kaszubski
Park Krajobrazowy leży w strefie wododziałowej, w której biorą początek liczne
rzeki spływające promieniście we wszystkich kierunkach. Główny (Pomorski) Dział
Wodny oddziela dorzecza Łeby i Łupawy, wpadających wprost do Bałtyku, od dorzeczy
Raduni, uchodzącej do Motławy, i Wierzycy wpływającej do Wisły. Niewielkie fragmenty
otuliny należą ponadto do dorzeczy Słupii, Wdy i Redy. Najważniejszymi rzekami
Parku są Radunia i Łeba. Rzeki KPK są bardzo malownicze - położone zazwyczaj
w głębokich dolinach, kręte, o bystrym prądzie i nierównomiernych spadkach oraz
tworzące liczne przełomy; dzięki tym cechom pod wieloma względami bardziej przypominają
podgórskie potoki niż rzeki niżowe. Większość rzek i strumieni w KPK przepływa
przez jeziora.
Na
terenie Parku są 44 jeziora o powierzchni większej od 10 ha Wśród nich najliczniejsze
i największe są rynnowe - wydłużone, wąskie i głębokie, które wypełniają rynny
subglacjalne, dlatego też nazywane są rynnowymi. Ich liczba i zagęszczenie
w KPK jest największe w Polsce; tworzą tu one rozbudowany i skomplikowany system.
Jeziora innej genezy, położone w wytopiskach
i zagłębieniach moreny dennej, odgrywają mniejszą
rolę. Wśród nich jest bardzo dużo znacznie mniejszych zbiorników, z których
najmniejsze, o powierzchni poniżej 1 ha, nazywane są oczkami.
Z
wododziałowym charakterem sieci hydrograficznej Parku łączy się występowanie
licznych źródeł o zróżnicowanej wydajności. Największe z nich znajdują się w
wciętych w zbocza dolin niszach o amfiteatralnym kształcie, nazywanych cyrkami
źródłowymi; największy cyrk, a zarazem kompleks źródeł jest chroniony w
rez. Staniszewskie Zdroje. Najliczniejsze wypływy wód
na powierzchnię gruntu mają charakter niepozornych, błotnistych i grząskich
wysięków; takie są m.in. źródła Raduni i Łeby.
Pierwotna powierzchnia jezior położonych na terenie Parku była znacznie większa od współczesnej - szacuje się, że na całym Pojezierzu Kaszubskiem zmniejszyła się o 50-70%. Przyczyną tego zjawiska jest m.in. wypełnianie misy jeziora materiałem nieorganicznym i organicznym (w tym torfem) i tzw. spływanie jezior spowodowane pogłębianiem koryt wypływających z nich rzek.
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Rezerwat znajduje
się na wsch. krańcu Regionu Pomorskiego
(BP) ![]()
Region chłodny (śr. temperatura roczna 6,50, śr. temp. lipca 16,50, śr. temp. lutego -3,40), obfitujący w opady (w Kartuzach 630 mm, Mirachowo 730 mm), o długim okresie z przymrozkami, mrozem i pokrywą śnieżną oraz krótkim okresem wegetacyjnym (ok. 200 dni).
Na roślinność Parku składa się 111 zespołów i zbiorowisk roślinnych, w tym ok. 80 naturalnych i półnaturalnych. Tak znaczne bogactwo fitocenotyczne jest wynikiem:
Patrz też: projektowane rezerwaty przyrody
Do zbiorowisk naturalnych i zbliżonych do nich (niemal naturalnych) należy znaczna część zbiorowisk leśnych, przeważająca część roślinności torfowiskowej i szuwarowo-bagiennej oraz roślinność wodna. Powstały one bez ingerencji człowieka, ale obecnie liczne ich fitocenozy znajdują się pod silnym wpływem różnych form działalności ludzkiej i wykazują różne zmiany degeneracyjne. Ponadto część płatów, które florystycznie i siedliskowo są identyczne z naturalnymi, ma genezę wtórną związaną z działalnością człowieka.
Leśne
Największe powierzchnie na obszarach morenowych zajmują lasy bukowe i innych z dominacją buka w drzewostanie. Na wysoczyznach polodowcowych (morenie dennej) najczęściej jest to acidofilny las bukowo-dębowy, a na stokach wzgórz moreny czołowej i rynien subglacjalnych, zależnie od lokalnych warunków, żyzna buczyna niżowa lub kwaśna buczyna niżowa w pełnym ich zróżnicowaniu lokalno-siedliskowym. Z kolei piaski sandrowe są porośnięte borami sosnowymi; najczęściej jest to subatlantycki bór świeży z runem w postaci krzewinkowej z borówką czernicą lub trawiastej ze śmiałkiem pogiętym. Liczne jego fitocenozy powstały na glebach porolnych. Bór bagienny i brzezina bagienna zajmują największe powierzchnie na dużych torfowiskach w Lasach Mirachowskich, gdzie spontanicznie rozwinęły się głównie wskutek ich odwodnienia trwającego od około 170 lat. Do najcenniejszych zbiorowisk leśnych, nadających lasom KPK specyficzny rys, należy buczyna storczykowa i źródliskowe łęgi. Buczyna storczykowa jest reprezentowana przez zaledwie kilka płatów w rezerwacie Staniszewskie Zdroje; odznacza się ona wyjątkowym bogactwem florystycznym, zwłaszcza storczyków. Źródliskowe łęgi, które występują niemal wyłącznie na źródliskach w dolinie Łeby i Mirachowskiej Strugi, należą do podgórskiego łęgu jesionowego, odznaczającego się m.in. łanowym występowaniem skrzypu olbrzymiego, oraz źródliskowej postaci łęgu jesionowo-olszowego Circaeo-Alnetum cardaminetosum amarae; największe płaty obu zbiorowisk występują w Staniszewskich Zdrojach. Inne zbiorowiska, jak olsy, zajmują znikomą powierzchnię.
Nieleśne
Naturalne
ekosystemy nieleśne są związane z wodami i torfowiskami. Na brzegach wód jest
to najczęściej wąski pas szuwarów, tworzony przez agregacje jednego gatunku
- ponikła błotnego, skrzypu
bagiennego, manny mielec lub trzciny.
Dużo bardziej zróżnicowana roślinność porasta płytkie zatoki, okolice ujść strumyków
oraz brzegi nielicznych zarastających zbiorników eutroficznych.
Na powierzchni wody pływają tu liście grzybieni i grążeli tworzących
zespół lilii wodnych, a na bagnistych, czasem
zatorfionych brzegach rozwijają się liczne zbiorowiska szuwarów
właściwych i turzycowych z charakterystycznym dla nich strefowym rozmieszczeniem.
Na roślinność typowo torfowiskową składają się fitocenozy należące do klas Scheuchzerio-Caricetea
nigrae i Oxycocco-Sphagnetea,
budowane przez rośliny zielne i mchy (właściwe oraz torfowce) o wąskiej skali
ekologicznej i przystosowane do trwale wysokiego poziomu wody w podłożu. Na
obszarze Parku zajmują one obecnie znikomą powierzchnię, ale w efekcie znacznego
zróżnicowania warunków wodnych i troficznych występują tu wszystkie typy hydrologiczno-rozwojowe
torfowisk, jakie są na Pomorzu. Lokalnie odznaczają się one dużą naturalną różnorodnością
zbiorowisk roślinnych.
Na
skrajnie ubogich i kwaśnych siedliskach, zasilanych wyłącznie lub niemal wyłącznie
przez wody opadowe, rozwijają się zbiorowiska typu mszarów z dominacją torfowców
(Caricetum limosae, Eriophoro angustifolii-Sphagnetum recurvi,
Sphagno tenelli-Rhynchosporetum albae, Sphagnetum magellanici).
Z kolei na słabo kwaśnych, neutralnych lub słabo alkalicznych siedliskach
znajdujących się pod wpływem wód gruntowych, powierzchniowych lub wysiękowych,
roślinność torfowiskową tworzą głównie zbiorowiska z dużym udziałem turzyc oraz
różnych ekologicznych grup mchów właściwych lub torfowców. Są to głównie zbiorowiska
z rzędów Caricetalia nigrae
i Caricetalia davallianae
w obrębie klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae,
a także niektóre zbiorowiska szuwarowe budowane przez wysokie turzyce (np. szuwar
turzycy błotnej, szuwar turzycy prosowej).
Półnaturalne
Są
to przede wszystkim łąki i pastwiska, znacznie rzadziej wrzosowiska i murawy
napiaskowe. Łąki i pastwiska wykształciły się po wycięciu lasów lub osuszeniu
terenów podmokłych, a czynnikiem warunkującym ich istnienie jest regularne koszenie
lub stały wypas, czasem stosowane przem
iennie.
Najcenniejszym, najbogatszym florystycznie i najbarwniejszym zbiorowiskiem w
tej grupie jest wilgotna łąka ostrożeniowa Cirsio-Polygonetum.
Występują tu m.in. takie rośliny chronione jak wielosił błękitny i pełnik
europejski. Z kolei wrzosowiska i murawy napiaskowe (psammofilne), które
najczęściej powstają w wyniku ekstensywnego użytkowania łąk i pastwisk na jałowych,
kwaśnych glebach, lokalnie rozwinęły się przede wszystkim na wypasanych starych
odłogach, skrajach lasu i mineralnych obrzeżach niektórych torfowisk.
Synantropijne
Roślinność segetalna (zbiorowiska chwastów polnych). Wyraźnie zaznaczają się tu trzy typy roślinności segetalnej, związane z zasadniczymi typami siedlisk. Największe powierzchnie zajmują, związane z kwaśnymi i "zimnymi" siedliskami kwaśnych buczyn i acidofilnych lasów dębowo-bukowych, fitocenozy zespołu chłodka drobnego i czerwca rocznego Arnoserido-Scleranthetum, które rozwijają się we wszystkich rodzajach upraw. Ten sam zespół, ale z udziałem palusznika nitkowatego Digitaria ischaemum i włośnicy zielonej Setaria viridis, wykształcił się w zbożach na ciepłych piaskach sandrowych (na siedliskach borów sosnowych) i występuje zamiennie z zespołem palusznika nitkowatego Digitarietum ischaemi w uprawach okopowych. Dna i zbocza dolin i rynien są z kolei miejscem występowania zbiorowisk chwastów o większych wymaganiach troficznych. W zbożach jest to zespół skrytka polnego i rumianku pospolitego Aphano-Matricarietum, a w uprawach okopowych zespół jasnoty różowej i przetacznika lśniącego Lamio-Veronicetum politae na lokalnie najżyźniejszych i najcieplejszych siedliskach na dnach dolin oraz zespół dymnicy polnej Veronico-Fumarietum o lokalnie szerszej skali ekologicznej. Wyjątkową pozycję wśród agrocenoz zajmuje zespół lepnicy rozdętej i lnicy małej Sileno inflatae-Linarietum minoris, który powstaje na kredzie jeziornej na siedliskach buczyny storczykowej. Występuje on w jednakowej postaci we wszystkich rodzajach upraw i odznacza się występowaniem licznej grupy kalcyfitów. Roślinność segetalna Parku, podobnie jak całego Pojezierza Kaszubskiego, jest wykształcona bardzo swoiście i pod wieloma względami odbiega od pozostałej części niżu europejskiego. Ten wyjątkowy charakter polega m.in. na upodobnieniu florystycznym zbiorowisk chwastów w różnych uprawach do tego stopnia, że na niektórych typach siedlisk wykształca się tylko jeden zespół chwastów; to samo zjawisko (ale w odniesieniu do innych zespołów segetalnych) poza Pojezierzem Kaszubskim znane jest tylko w górach; w skali regionu omawiany tu fakt najbardziej wyraziście występuje w Kaszubskim Parku Krajobrazowym.
Roślinność ruderalna, czyli związana z zabudowaniami, przypłociami i drogami itp., jest wykształcona fragmentarycznie. Stosunkowo najlepiej rozwinięte są tzw. zbiorowiska dywanowe rozwijające się na miejscach deptanych, a więc na drogach, przydrożach i podwórzach, natomiast fitocenozy nitrofilnych wysokich bylin, związane z zabudowaniami, występują dość wyjątkowo i w porównaniu z ich optymalnie wykształconymi płatami (poza granicami KPK), są wybitnie zubożałe florystycznie.

Stosunkowo
dobrze poznana jest flora roślin naczyniowych,
a spośród gatunków zarodnikowych stosunkowo dobrze zbadana jest brioflora
i lichenoflora.
Florę roślin naczyniowych KPK można szacować na 700-800 gatunków. Odznacza się ona niezwykle wysokim udziałem gatunków specjalnej troski (tzn. prawnie chronionych, zagrożonych wyginięciem i rzadkich): 43 to gatunki objęte ochroną całkowitą, 21 - uznane za zagrożone w skali Polski, 84 - ginące i rzadkie na Pomorzu oraz 14 częściowo chronione.

Część
z nich jest wymieniona w opisach rezerwatów Staniszewskie
Zdroje i Ostrzycki Las, a z pozostałych warto wymienić
następujące chronione: goździk piaskowy, rosiczki - długolistną, pośrednią i
okrągłolistną, wrzosiec bagienny,
goryczuszkę Wettsteina, turówkę wonną, lobelię jeziorną¸
poryblin jeziorny, lipiennik Loesela, tłustosz
pospolity, widłaczek torfowy, tojad dzióbaty, kruszczyk błotny
i inne zagrożone: turzyca strunowa, t. pchla, t. dwupienna, nasięźrzał pospolity,
ponikło skąpokwiatowe Eleocharis quinqueflora.
Spośród pozostałych, znacznie słabiej poznanych, a równocześnie zagrożonych bądź rzadkich składników flory KPK, jako przykłady należy wymienić przede wszystkim mchy właściwe: Cinclidium stygium, Helodium blandowii, Paludella squarrosa., Scorpidium scorpioides, Tomenthypnum nitens oraz mchy torfowce: Sphagnum fuscum, S. papillosum, S. tenellum.
Do specyficznych cech flory Parku należy także m. in. :
Fauna jest poznana bardzo nierównomiernie. Najlepiej poznaną grupą zwierząt w Parku są ptaki. W latach 1980-2000 na terenie KPK odnotowano 135 gatunków ptaków, w tym 126 objętych ochroną gatunkową. Gniazdowanie 77 gatunków jest pewne, 47 - prawdopodobne, a 11 - możliwe.
7 gatunków ptaków występujących w Parku jest skrajnie zagrożonych w Polsce, 3 gatunki - silnie zagrożone i 25 gatunków zagrożonych. Spośród skrajnie zagrożonych w Polsce, najcenniejszym składnikiem awifauny Parku jest szlachar Mergus serrator, którego 15-20 samic gniazdowało w połowie lat 90. na Jez. Raduńskich; stanowiło to ok. 30% populacji krajowej tego gatunku.
Z innych ptaków o podobnym stopniu zagrożenia w Polsce wymienić
należy obserwowane pojedynczo w KPK następujące gatunki: łabędź krzykliwy Cygnus
cygnus, świstun Anas penelope, rybołów Pandion haliaetus,
brodziec pławny Tringa stagnatilis, wójcik Phylloscopus
trochiloides.Spośród
nieco słabiej zagrożonych w skali kraju, w Parku gniazduje 10-15 samic nurogęsi
Mergus merganser, gniazduje prawdopodobnie jedna para bociana
czarnego Ciconia nigra, a w latach 80. wytępiony został głuszec
Tetrao urogallus.
Spośród innych zwierząt, których znajomość jest bardzo fragmentaryczna, stwierdzono występowanie:
nocek duży Myotis myotis, n. Natterera M. nattereri, n. wąsatek
M. mystacinus, n. rudy M. daubentoni, mroczek późny Eptesicus
serotinus, karlik malutki Pipistrellus pipistrellus, k. większy
Pipistrellus nathusii, borowiec wielki Nyctalus noctula, gacek
wielkouch Plecotus auritus, mopek Barbastella barbastellus,
Wybrane zabytki architektury:
Kościół w Sianowie p. w. Narodzenia NMP, o konstrukcji ryglowej, z 1816 r. z dwoma gotyckimi Madonnami z XV (łaskami słynąca cudowna Matka Boska Sianowska - Królowa Kaszub) i XVI w.;
Dwór
szlachecki z końca XVIII w. oraz kaplica z 1740 r. w Mirachowie (do
XIX w. stolicy regionu)
Powierzchnia otuliny 32.494 ha, w tym lasy 4.356 ha (13,4%), a użytki rolne 21.858 ha (67,3%). Otulina otacza prawie cały Park, a brak jej jedynie na płn. - zach. od Parku w gminie Cewice (dawne woj. słupskie) oraz na styku granicy parku z granicą miasta Kartuzy.
Ochrona niezwykle zróżnicowanego i pięknego fragmentu krajobrazu pojeziernego i jego przyrody, odznaczających się występowaniem, w tym wielu obiektów unikatowych w skali Pomorza, a nawet Polski, a także materialnego i niematerialnego dziedzictwa kultury kaszubskiej.
Na obszarze KPK preferowane są rodzaje działalności gospodarczej i aktywności społecznej o ugruntowanej, regionalnej tradycji, wykorzystujące specyfikę dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego i umiejętności miejscowej ludności. Są to przede wszystkim:
Działaniami szczególnie pożądanymi w KPK są:
Działalność gospodarcza i społeczna na obszarze KPK powinna być podporządkowana idei trójochrony, czyli równorzędnie traktowanej ochrony wartości przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych.
Strategia ochrony przyrody parku krajobrazowego musi nawiązywać do Światowej Strategii Ochrony Przyrody, Strategii ochrony żywych zasobów przyrody w Polsce oraz Strategii ekorozwoju Polski. Głównymi celami Światowej Strategii Ochrony Przyrody są:
Park krajobrazowy podlega ochronie z mocy ustawy o ochronie przyrody, która określa zasady użytkowania jego terenu, w tym zwiedzania oraz obowiązujące ograniczenia (w art. 26a, przed nowelizacją - w art. 37, a także w planie ochrony oraz w Regulaminie Parku).
Liczne możliwości zwiedzania samochodem, rowerem, pieszo i szlakami wodnymi.
Jeziora i znaczne odcinki rzek wykorzystywane są przez kajakarzy, dla żeglarzy dostępne są praktycznie tylko jeziora. Najdłuższy szlak kajakowy długości ok. 40 km prowadzi "Kółkiem Raduńskim", obejmującym Jeziora Ostrzycko-Raduńskie (ze względu na przenoszenia między niektórym jeziorami pętla dostępna w całości tylko dla kajakarzy. Na Jeziorze Kamienieckim zaczyna się szlak kajakowy, wiodący na północ Bukowiną i Łupawą do jez. Gardno (Słowiński PN). Z kolei na Jeziorze Sianowskim bierze początek ciągły szlak Łebą na północ. W sumie w Kaszubskim PK jest ok. 150 km szlaków wodnych.
brak
Informacja turystyczna:
Najcenniejsze fragmenty zostały dokładniej poznane na początku XX wieku, a w roku 1916 utworzono pierwsze rezerwaty przyrody - obecne Staniszewskie Błoto i Kurze Grzędy. W latach 20. i 30. znaczne części Parku, przede wszystkim przyroda jego północnej części - Lasów Mirachowskich - była przedmiotem badań botanicznych (florystycznych, fitosocjologicznych i palobotanicznych); wówczas został rzucony pomysł utworzenia Kaszubskiego Parku Narodowego. Ostatecznie park utworzono jako krajobrazowy w 1983 r.
Współczesne badania, kompleksowe i obejmujące liczne dyscypliny, prowadzone są od ok. trzydziestu lat. Między innymi na ich podstawie został opracowany plan ochrony Parku.
Podstawowymi zagrożeniami krajobrazu i przyrody Parku są przede wszystkim konsekwencje nadmiernego, żywiołowego rozwoju rekreacji (zwłaszcza związanego z zabudową letniskową) oraz zbyt mały poziom świadomości ekologicznej społeczności lokalnych oraz niektórych grup zawodowych, prowadzące m.in. do nadmiernej eksploatacji części zasobów przyrody (głównie dotyczy to gospodarki leśnej) i zmian warunków wodnych (odwodnienia, do niedawna prowadzone nawet w rezerwatach torfowiskowych), a także zanik tradycyjnego rolnictwa (dotyczy to zarówno jego intensyfikacji, jak i zaniechania użytkowania pól i łąk). Środowisko kulturowe jest zagrożone m.in. poprzez zanik tradycyjnych form budownictwa, dalszy niekontrolowany rozwój wsi, zastąpienie dawnych pół i łąk przez obcą regionowi zabudowę letniskową.
Kaszubski Park Krajobrazowy - http://www.kpk.org.pl
prof. dr hab. Jacek Herbich - Katedra Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody Uniwersytetu Gdańskiego.
Torfowisko przy zachodnim skraju jez. Junno. Planowany rez. torfowiskowy o pow. 7 ha w celu ochrony torfowiska powstałego wskutek zalądowienia zatoki jeziora z roślinnością oligotroficznych i kwaśnych torfowisk przejściowych (mszaru dolinkowego, przygiełkowego i kępowego) oraz zbiorowisk z udziałem roślin wodnych, m.in. grzybieni białych. Jest to również stanowisko licznych rzadkich roślin przejściowo - i wysokotorfowiskowych.
Dolina Mirachowskiej Strugi. Planowany rez. o pow. ok. 25 ha obejmujący m.in. kompleks źródlisk nad Mirachowską Strugą, porośniętych głównie przez źródliskową postać łęgu jesionowo-olszowego z licznymi enklawami szuwaru manny gajowej oraz bezleśne torfowiska źródliskowe wiszące z różnymi zbiorowiskami turzycowymi, z których najważniejszym jest szuwar turzycy prosowatej. Na mineralnych zboczach doliny występują fragmenty lasów, zarośla leszczynowe i pastwiska z bardzo interesującą fauną owadów.
Czapielski Młyn. Planowany rez. o pow. 19 ha obejmuje m.in. torfowisko przepływowe i pagórki uformowane z kredy jeziornej na przesmyku między jez. Bukrzyno Duże i Jez. Ostrzyckim. Powierzchniowo panują tu zbiorowiska leśne i zaroślowe (m.in. ols porzeczkowy i łozowisko), lecz najbardziej wartościowe są zbiorowiska nieleśne, ustępujące w wyniku zaniechania dawniejszego koszenia, i teraz wypierane przez lasy i zarośla: torfowisko mszyste z torfowcami, różne turzycowiska oraz nakredowe postaci łąki ostrożeniowej oraz pastwiska z życicą trwałą i grzebienicą. Botaniczne walory planowanego rezerwatu dopełnia rzadki segetalny zespół lepnicy rozdętej i lnicy małej, a kulturowe - średniowieczne grodzisko, chronione jako zabytek archeologiczny. Stanowiska licznych rzadkich i chronionych gatunków, m.in. wielosiłu błękitnego i kruszczyka błotnego.
Bukrzyno Małe. Planowany rez o pow. 55 ha. Jest to piękne śródleśne jezioro, położone w rynnie między utworami morenowymi i sandrowymi. Jego brzegi odznaczają się wspaniałymi walorami przyrodniczymi, krajobrazowymi i dydaktycznymi. Północny, sandrowy brzeg jest porośnięty borem sosnowym; są to najlepiej zachowane fragmenty suboceanicznego boru świeżego Leucobryo-Pinetum w całym KPK. Na południowym, morenowym brzegu rozwinęła się głównie kwaśna buczyna niżowa. Bardzo cennym elementem jest roślinność związana z pokładem kredy jeziornej na brzegu jeziora oraz kompleks wysięków i torfowisk źródliskowych, porośniętych m.in. przez zbiorowiska eutroficznych młak nakredowych (m.in. zespół ponikła skąpokwiatowego Eleocharitetum quinqueflorae, eutroficzna młaka z turzycą dwupienną Campylio-Caricetum dioicae) i źródliskowe postaci turzycowisk (głównie szuwar turzycy prosowej Caricetum paniculatae i szuwar turzycy błotnej Caricetum acutiformis).
Zespół torfowisk kotłowych k. Żuromina. Planowany rez. o pow. ok. 8 ha obejmuje osiem bezodpływowych torfowisk porośniętych przez klasyczny zestaw fitocenoz właściwych dla oligotroficznych, kwaśnych torfowisk przejściowych i wysokich, m.in.: mszar dolinkowy, mszar przygiełkowy, wysokotorfowiskowy mszar kępowy z udziałem rzadkich i chronionych gatunków torfowiskowych, m.in. Sphagnum tenellum, S. fuscum, S. contortum, widłaczka torfowego, rosiczki okrągłolistnej, r. długolistnej. Cennym uzupełnieniem, a zarazem otuliną dla planowanego rezerwatu jest użytek ekologiczny.
Łąki nad Jeziorem Patulskim. Pow. 17 ha. Planowany rezerwat obejmuje zalądowiony fragment dna rynny subglacjalnej, obejmujący brzeg jeziora oraz strefę ujścia małego strumyka i wysięki u podstawy stoków. Obiekt charakteryzuje się występowaniem różnych zbiorowisk szuwarowych w postaciach bagiennych, przystrumykowych i źródliskowych, mechowisk, turzycowisk mszystych oraz mokrych łąk. Dla skutecznej ochrony wszystkich fitocenoz, dawniej użytkowanych jako łąki, wraz z rosnącymi tam licznymi rzadkimi i chronionymi gatunkami roślin (m.in. kruszczyk błotny, wielosił błękitny, pełnik europejski) należy przywrócić okresowe koszenie.
Torfowisko między Gołubiem i Skorzewem. Planowany rez. o pow. 11 ha obejmuje torfowisko powstałe na skutek zalądowienia zbiornika wodnego - m.in. stanowisko wielu rzadkich i chronionych gatunków roślin naczyniowych (m.in. kruszczyk błotny, lipiennik Loesela, rosiczka długolistna, turzyca strunowa) i mchów (m.in. Scorpidium scorpioides, Cinclidium stygium, Drepanocladus intermedius). Na południowym brzegu znajdują się słabe wysięki z najbogatszym w województwie stanowiskiem tłustosza pospolitego.
Przygiełkowy Moczar. Planowany rezerwat florystyczny obejmuje w przeważającej części śródpolne, niegdyś eksploatowane torfowisko przejściowe wraz z licznymi oczkami wodnymi. We florze, liczącej 58 gatunków naczyniowych i 33 gatunki mszaków (w tym 17 torfowców), co najmniej 15 gatunków należy do grupy prawnie chronionych, zagrożonych wyginięciem lub rzadkich w skali kraju. Najceniejszym gatunkiem jest przygiełka brunatna, która ma tu swe jedyne stanowisko na Pojezierzu Kaszubskim, a jedno z około 30 w kraju. Innymi wartościowymi składnikami flory są m.in. bagnica torfowa, widłaczek torfowy, turzyca bagienna, pływacz drobny oraz torfowce: Sphagnum papillosum, S. balticum, S. fuscum, S. subnitens.