Województwo małopolskie; powiaty: tatrzański, nowotarski, nowosądecki,
m. Nowy Sącz, limanowski (w całości), gorlicki (większa część), suski, myślenicki
(fragmenty). Do OChKWN przylegają OChK
Pogórza Wiśnickiego i OChK Pogórza Ciężkowickiego
oraz części rozciętych dawną granicą parków narodowych i krajobrazowych. Od
strony słowackiej do OChK przylegają bliźniacze do polskich parki narodowe Tatransky
Narodny Park i Pieninsky Narodny Park oraz
słowackie parki krajobrazowe (CHKO).
Prowincja: Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem, podprowincja: Zewnętrzne Karpaty
Zachodnie makroregiony: Beskidy Zach. Pogórze Środk. - Beskidzkie i Beskidy
Środkowe) i podprowincja: Centralne Karpaty Zachodnie, makroregiony: Obniżenie
Orawsko-Podhalańskie, Łańcuch Tatrzański.
Prowincja: Górska, Środkowoeuropejska, Podprowincja: Karpacka, Dział: Karpaty
Zachodnie, Okręgi: Tatry, Pieniny, Beskidy.
Od 2.499 m n.p.m. (Rysy w TPN) do ok. 240 m n.p.m. (Zbiornik Czchowski na Dunajcu), czyli deniwelacja ok. 2.260 m.
Powierzchnia 4.196 km2 (1,3% kraju), lasy 42%, użytki rolne 49%, z tego 1/5 stanowią pastwiska, a 2/5 - łąki, wody (WIOŚ 1996). Do podanej powierzchni nie wliczono form o wyższym statusie ochronnym (parki narodowe i krajobrazowe z otulinami oraz rezerwaty przyrody), których powierzchnia odpowiada ok. 25% OChK. Na terenie OChK znajduje się 14 miast, w tym 4 przemysłowe, gęstość zaludnienia - 132 os/km2. Teren o charakterze turystycznym (4 miejsce w kraju pod względem liczby miejsc noclegowych) i uzdrowiskowym (20% miejsc w skali kraju i największe zasoby wód mineralnych).
Prócz wymienionych parków narodowych i krajobrazowych znajdują się tu:
Rezerwaty przyrody: 31 obiektów o łącznej powierzchni ok 850 ha, z tego: 14 w obrębie Popradzkiego PK (Baniska, Barnowiec, Hajnik, Kłodne n/Dunajcem, Las Lipowy Obrożyska, Lembarczek, Łabowiec, Nad Kotelniczym Potokiem, Okopy Konfederackie, Pusta Wielka, Rezerwat w Łosiach im. Prof. M. Czai, Uhryń, Wierchomla, Żebracze), 1 w obrębie Ciężkowicko-Rożnowskiego PK (Diable Skały), 1 w otulinie Magurskiego PN (Kornuty), 1 w obrębie proj. PK Beskidu Niskiego (Jelenia Góra), 4 w obrębie planowanego PK Małych Pienin (Biała Woda, Wąwóz Homole, Wysokie Skałki, Zaskalskie-Bodnarówka) oraz poza parkami: Białowodzka Góra nad Dunajcem, Bór na Czerwonem, Cisy w Mogilnie, Luboń Wielki, Modrzewie, Na Policy, Niebieska Dolina, Przełom Białki pod Krempachami, Skałka Rogoźnicka, Śnieżnica.
Inne obiekty chronione 381 pomników przyrody (211 pojedynczych drzew, 135 grup drzew, 12 alej, 1 głaz narzutowy, 22 skałki, groty, jaskinie i in. nieożyw.), 3 użytki ekologiczne, 2 zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, w tym 1 utworzony uchwałą rady gminy oraz 97 parków i ogrodów zabytkowych, z czego 68 wpisanych do rejestru zabytków (w tym 73 to folwarcznych i dworskich, 7 pałacowych, 15 miejskich i uzdrowiskowych). Lasy ochronne mają powierzchnię 91,5 tys. ha (41, 3% łącznej powierzchni). Dane wg GUS - stan na 31.12.1998 r.
Obszar ten leży w obrębie 2 wielkich jednostek geologicznych: Karpat wewnętrznych z Tatrami, fliszem podhalańskim i pienińskim pasem skałkowym oraz fliszowych Karpat zewnętrznych, zbudowanych z kilku nasuniętych na siebie płaszczowinowo jednostek geologicznych zbudowanych z utworów fliszowych wieku kredowego i starotrzeciorzędowego, paleogeńskiego. Do najważniejszych jednostek zalicza się (od południa): jednostkę (płaszczowinę) magurską, jednostkę śląską, jednostkę podśląską i i jednostkę skolską. Pomiędzy jednostkami magurską i śląską lokalnie wyodrębnia się też jednostkę przedmagurską (w zachodniej części), jednostkę grybowską (w rejonie Nowego Sącza) oraz jednostkę dukielską (na wschodzie). W rejonie Nowego Sącza i Kotliny Orawsko-Nowotarskiej utwory fliszowe przykryte są słabiej zdeformowane tektonicznie osady młodszego trzeciorzędu (neogenu).
Jest ogromnie urozmaicona. W regionie występuje szereg zróżnicowanych pasm grup górskich rozdzielonych dolinami rzecznymi oraz rozleglejszymi, rzadszymi jednak kotlinami śródgórskimi. Rozmaitość form górskich tworzą: pasmo o charakterze alpejskim (Tatry), wapienny i bardzo zróżnicowany morfologicznie pieniński pas skałkowy oraz kilka pasm beskidzkich, od wysokiego i stromego Pasma Babiogórskiego przez średnio wysokie, ale łagodne i kopulaste Gorce, Beskid Wyspowy i Sądecki, po początki niskiego i łagodnego Beskidu Niskiego oraz Pogórza z licznymi ostańcami skalnymi.
Występują tu wszystkie typy gleb spotykanych na terenie Karpat i Pogórza, na dnie dolin i na łagodnych stokach żyźniejsze, wyżej - uboższe. Dominują gleby brunatne, zwł. kwaśne i gleby płowe. Dna dolin rzecznych i obniżenia należą do mad, gleb torfowych, murszowych, glejowych i czarnych ziemi, tereny kotlin to głównie gleby płowe.
Zlewnia
prawobrzeżnych dopływów Wisły (górny i środkowy bieg Dunajca, górny bieg Raby,
Skawy i Ropy) oraz Vahu (Czarna Orawa) należącego do zlewiska Morza Czarnego.
W obrębie OChK znajduje się ok. 100 jezior (stawy tatrzańskie) oraz 6 dużych
sztucznych zbiorników: na Dunajcu: Czorsztyn/Sromowce Wyżne i Rożnów/Czchów,
na Ropie: Klimkówka oraz na Czarnej Orawie fragment zbiornika Oravskiego. Gęsta
jest sieć potoków. Charakterystyczna jest duża nierównomierność odpływu oraz
występowanie letnich wezbrań.
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. OChK znajduje
się na terenie prawie całej zach. części Regionu Karpackiego
(GK).
Występuje tu 6 pięter klimatycznych od zimnego po umiarkowanie ciepłe oraz mikroklimat kotlin (wg Hessa). Średnie opady 700-2000 mm. Średnia temp. 8oC do -4oC (na szczytach Tatr). Zróżnicowana rzeźba jest powodem zróżnicowania zjawisk lokalnych, zależnych od nasłonecznienia, wysokości oraz przewiewności. Do zjawisk charakterystycznych należy zaliczyć wiatry typu fenowego (halny i ryterski oraz inwersyjne, zimowe "zastoiska chłodu" w rejonie Podtatrza.
Najcenniejsze ekosystemy oraz gatunki w większości podlegają ochronie w parkach narodowych, rezerwatach i parkach krajobrazowych. Obszarowo przeważają zróżnicowane ekosystemy leśne; poza obszarami chronionymi znacznie przekształcone przez gospodarkę człowieka.
Wśród cennych ekosystemów naturalnych, w większości nie objętych ochroną, wielkie znaczenie mają kompleksy torfowisk wysokich w płd.-zach. części Kotliny Orawsko-Nowotarskiej (tzw. Torfowiska Orawskie), zbiorowiska roślinne Kotliny Zakopiańskiej i ekosystem rzeki Białki z pięknym przełomem oraz izolowane skałki Pasa Skalic Nowotarskich i Spiskich. Znaczną powierzchnię zajmują zdegradowane ekosystemy terenów uprawowych i pastwisk.
Pierwotnie były tu prawie wyłącznie lasy, których najcenniejsze fragmenty przetrwały
w parkach narodowych i rezerwatach przyrody. Był to krajobraz niewątpliwie bardziej
monotonny od obecnego, powstałego w wyniku długiej obecności człowieka, który
całkowicie zagospodarował doliny rzek i śródgórskie kotliny do celów rolniczych,
a łagodniejsze grzbiety również wylesił dla potrzeb pasterskich 
(Gorce,
Małe Pieniny i in.). Sieć osadnicza rozwijała się głównie na terasach dolin
rzecznych, a liczne miejscowości zachowały historyczny, często średniowieczny
układ przestrzenny. Do poł. XX w. z ten natury rzeczy atrakcyjny (góry) krajobraz
regionu zachował harmonię i swoiste cechy, wynikające z lokalnych odrębności
kulturowych, wzbogacone licznymi zabytkami dużej klasy (średniowieczne zamki
w Niedzicy, Czorsztynie, Nowym Sączu, Rożnowie, Rytrze i in., cenny miejski
zespół zabytkowy Starego Sącza, zabytkowe centra uzdrowisk w Krynicy, Szczawnicy
i in., zespoły wiejskie, jak np. Chochołowa i Frydmanu, wybitne indywidualne
zabytki budownictwa drewnianego mieszkalnego i gospodarskiego oraz sakralnego),
a także mozaikowym układem pól, łąk i pastwisk.
Funkcja ochronna wynika z wybitnej wartości obiektów przyrodniczych, dla których OChKWN jest bezpośrednią otuliną lub dodatkową strefą ochronną (przejściową) na zewnątrz otuliny prawnie zatwierdzonej, a ponadto większa część tego terenu stanowi obszary węzłów i korytarzy ekologicznych sieci ECONET-PL. Inne cele realizowane na terenie OChK to rolnictwo i turystyka.
Infrastruktura turystyczna należy tu do najbardziej rozwiniętych w kraju, z gęstą siecią dróg jezdnych, licznymi szlakami turystycznymi (ok. 2400 km) pieszymi i narciarskimi oraz uzdrowiskami (Krynica, Muszyna, Piwniczna, Rabka, Szczawnica, Wapienne, Wysowa, Żegiestów). Na terenie parków narodowych i Popradzkiego PK znajdują się ośrodki edukacyjne i ścieżki dydaktyczne, ponadto parki prowadzą działalność edukacyjną na terenie pobliskich szkół.
Pierwszy
postulat poddania ochronie prawnej fragmentu tego terenu pochodzi z 1884 r.
(Tatry), na początku XX w. pojawiły się kolejne, dotyczące Pienin i Babiej Góry,
a w okresie międzywojennym spora część Podtatrza została objęta ochroną krajobrazową
na mocy rozporządzeń wojewody krakowskiego. Po II wojnie
św. szereg cennych miejsc udało się objąć ochroną, ale
nie wszystkie. Planowano też powiększenie Pienińskiego Parku
Narodowego o tzw. Przełom Czorsztyński 
(obecnie dno zbiornika Czorsztyńskiego) oraz o Małe
Pieniny, utworzenie rezerwatów przyrody na Torfowiskach
Orawskich, a następnie parku krajobrazowego tamże, utw. rezerwatu przyrody
na całym korycie Białki, utw. Spiskiego Parku Krajobrazowego oraz Parku Krajobrazowego
Pogórza Gubałowskiego. Zaawansowane są prace nad utw. parków krajobrazowych
w Małych Pieninach, w Beskidu Niskim i Żegocińskiego
PK.
OChKWN utworzył w 1997 r. wojewoda nowosądecki dla ochrony
wyjątkowego bogactwa krajobrazu, jakie występuje na terenie całego województwa,
jednak zadanie to nie jest wykonalne.
Nadzór nad zadaniami ochrony w OChK sprawuje Małopolski Wojewódzki Konserwator Przyrody, ponadto w ramach właściwości innych ustaw nadleśniczowie Lasów Państwowych, rady gmin, starostowie i in. służby, w których właściwości znajdują się dane tereny i obiekty.
Rozp. Woj. Nowosądeckiego (Dz. Urz. Woj. Nowosądeckiego Nr 43 z 1997 r. poz. 147)
Obszar jest poddany ogromnej presji rekreacyjno-turystycznej, powodującej postępującą degradację środowiska, zwłaszcza wobec niedostatku infrastruktury (kanalizacje, oczyszczalnie ścieków, ogrzewnictwo, problem odpadów, etc.). Nasila się proces degradacji walorów krajobrazowych wskutek przeurbanizowania najcenniejszych terenów. Efektem tego jest przekształcanie się miejscowości letniskowych, z założenia niewielkich, w spore miasta. Wskutek coraz szczelniejszego obudowania tracą walor widokości drogi budowane dawniej jako krajobrazowe. Tym samym zanikają przerwy między miejscowościami, które przekształcają się w długie ciągi. Szczególnie degradujący wpływ na krajobraz ma też narastające od lat rozproszenie zabudowy. W tym województwie, jak w żadnym innym (z uwagi na bogactwo walorów krajobrazowych), ujawnił się konflikt "drogi w krajobrazie", podniesiony w 1945 r. przez inż. Hryniewieckiego.
W obrębie OChKWN znalazły się też wszystkie miasta przemysłowe województwa oraz inne miejsca trwale zdegradowane, gdzie ustawowe zadania ochronne nie są wykonalne. Rozmiar i niejednorodność tego OChK czyni go mało czytelnym, przez co traci się efekt propagandowy ochrony. Potencjalnie groźne jest oddziaływanie zbiorników wodnych k. Czorsztyna na Pieniński Park Narodowy (ponadto nasila się na Park presja rekreacyjna), a cennym Torfowiskom Orawskim zagraża całkowite wyeksploatowanie gospodarcze.